آزمون عملکردی چیست؟

آزمون عملکردی چیست؟ 

بنا به نظر ثرندایک و همکاران ( 1991 ) آزمون عملکردی ، آزمون بسیار معتبری است که تاکید بر فرآیندهای یادگیری فراگیر در سطوح مختلف تحصیلی دارد . استفاده از این شیوه در سنجش دانش آموزان بسیار تازه است و دلیل اصلی توجه به این نوع سنجش را علاقه روز افزون به استفاده از اصول روانشناسی شناختی در کلاس درس و نیاز به پرورش فرآیندهای عالی فکری و مهارت های تفکر انتقادی دانسته اند .

نظریه های شناختی جدید بر جنبه های فکری و خود نظم دهی فراگیر تاکید می کنند . بنابر این امروزه توجه بیشتر معطوف به این است که چگونه فراگیران دانش را تفسیر می کنند و به کار می گیرند تا مسائل پیچیده را حل کنند . این گونه مهارت ها با آزمون های عینی و سنتی مثلا آزمون چند گزینه ای قابل سنجش نیستند . هنگامی که فعالیت های عملی و آزمون های عملکردی جای خود را در برنامه ی سنجش فراگیر باز کند ، به دانش آموز و والدین او این پیام را می دهد که آموخته ها زمانی ارزش دارد که از محدوده ی ذهن خارج شده و در عمل به کار گرفته شود .

برای طراحی آزمون های عملکردی در هر درس و موضوع ابتدا باید شناسنامه و هدف های درس تهیه گردد . سپس با توجه به حدود انتظار معلم از فراگیر ، دانش آموز ایده ها ، راه حل و شیوه ی کار را در برگه ارزشیابی ارائه نماید . سیستم نمره گذاری نیز باید با توجه به معیارهای مورد نظر باشد . مانند : آیا پاسخ در حدود انتظارات و اهداف مورد نظر در سوال هست ؟ آیا نتیجه گیری صحیحی به عمل آمده است ؟ آیا در پاسخ نظم فکری و کاری وجود دارد ؟ آیا دانش آموز به تمام جنبه های مساله توجه نموده است ؟

در تعیین معیارها و میزان نمره در نظر گرفته شده قضاوت معلم و یا حتی در مواردی نظر خود شاگرد نیز مهم می باشد .

شایسته است در تعیین معیارها و سنجش آن ها میزان پیشرفت فراگیر در مقایسه با خودش و سطح توانایی ها و تلاش او در نظر گرفته شود .

انواع آزمون های عملکردی :

1- آزمون عملکرد کتبی 2- آزمون شناسایی
3- آزمون عملکردی در شرایط شبیه سازی شده 4- نمونه کار

انواع آزمونهای عملکردی :

1 – آزمون کتبی عملکردی : این آزمون عمدتاً بر کاربرد آموخته ها در موقعیتهای عملی یا شبیه سازی تاکید دارد .

مثال : نوشتن یک داستان کوتاه  - ساختن یک نقشه ی آب و هوایی - طراحی یک لباس - نقشه ی یک آزمایش علمی

2 – آزمون شناسایی : در این آزمون به نکات ضعف یک پدیده پی می بریم و شیوه های عملی رفع مشکل را شناسایی می کنیم .

مثال : وقتی دانش آموز روش درست حل یک مسئله ی ریاضی را تشخیص دهد . - پیدا کردن اشکال مداری که لامپ آن روشن نمی شود .

3 – انجام عملکرد در شرایط شبیه سازی شده : در این آزمون از دانش آموزان خواسته می شود تا در یک موقعیت شبیه سازی شده یا خیالی ، همان اعمالی را انجام دهد که در موقعیتهای واقعی ضروری اند .

مثال : فرض کنید اینجا یک کلاس است و شما به عنوان یک معلم 5 دقیقه در باره ی مسائل آموزشی صحبت کنید .

انجام تنفس مصنوعی روی یک مصدوم - ضربه زدن به یک توپ خیالی - انجام حرکات مختلف شنا در بیرون آب

4 – نمونه ی کار : در روش نمونه ی کار که نزدیکترین روش سنجش به عملکرد واقعی است ، فراگیران در محیط طبیعی سنجش می شوند .

مثال : آزمون رانندگی در شرایط واقعی - در ریاضی از دانش آموزان خواسته می شود با ابزاری که در اختیار دارند یک مکعب با ابعاد معینی بسازند .
همکاران محترم جهت اطلاعات بیشتر می توانند به کتاب ارزشیابی در خدمت آموزش تالیف طاهره رستگار مراجعه نمایند .